بررسی انواع سایز سیم و کابل برق + جدول سایزبندی استاندارد سیم و کابل

در
دسته بندی ها: راهنمای انتخاب و خرید, فنی و تخصصی

بررسی انواع سایز سیم و کابل برق + جدول سایزبندی استاندارد سیم و کابل

 

سیم و کابل برق از اجزای حیاتی در هر سیستم برقی هستند که انتقال جریان الکتریکی را از منبع به مصرف‌کننده ممکن می‌سازند. انتخاب درست سایز سیم و کابل برق، علاوه بر تضمین امنیت و کارایی سیستم، از بروز مشکلاتی مانند افت ولتاژ، افزایش حرارت و حتی آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند. در این مقاله به بررسی انواع سایز سیم و کابل برق، کاربردهای هر سایز و معرفی جدول سایزبندی استاندارد می‌پردازیم تا بتوانید با دانش کافی بهترین انتخاب را داشته باشید. با زون شاپ همراه باشید.

مفهوم سایز سیم و کابل برق

سایز سیم و کابل برق به سطح مقطع هادی آن‌ها گفته می‌شود که معمولاً بر حسب میلی‌متر مربع (mm²) اندازه‌گیری می‌شود. این سطح مقطع تعیین‌کننده میزان جریانی است که سیم یا کابل می‌تواند به صورت ایمن و بدون افزایش دما عبور دهد. هرچه سطح مقطع بیشتر باشد، سیم قابلیت عبور جریان بالاتری را دارد و می‌تواند در مسافت‌های طولانی‌تر با افت ولتاژ کمتر عمل کند.

انواع سایز سیم و کابل برق و کاربرد آنها

سیم و کابل برق در سایزهای متنوعی تولید می‌شوند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. این سایزها را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:

1. سایزهای کوچک (0.25 تا 10 میلی‌متر مربع)

این دسته شامل سایزهای 0.25، 0.5، 0.75، 1، 1.5، 2.5، 4، 6 و 10 میلی‌متر مربع است. معمولاً این سیم‌ها به دو صورت مفتول (یک رشته) و افشان (چند رشته) تولید می‌شوند و بیشتر در مصارف خانگی و پروژه‌های کوچک کاربرد دارند.

  • سیم 1.5 میلی‌متر مربع: معمولاً برای مدارهای روشنایی استفاده می‌شود.

  • سیم 2.5 میلی‌متر مربع: برای پریزهای برق و مصرف‌کننده‌های متوسط کاربرد دارد.

  • سیم 4 میلی‌متر مربع: برای تجهیزات برقی پرمصرف مانند ماشین لباسشویی و ظرفشویی مناسب است.

2. سایزهای متوسط (16 تا 70 میلی‌متر مربع)

این رنج شامل سایزهای 16، 25، 35، 50 و 70 میلی‌متر مربع بوده و معمولاً در پروژه‌های تجاری و صنعتی سبک به کار می‌رود. این کابل‌ها می‌توانند از جنس مس یا آلومینیوم باشند و برای انتقال جریان‌های بالاتر و مسافت‌های طولانی‌تر مناسب‌اند.

  • سیم 16 میلی‌متر مربع: برای تغذیه کولرهای گازی بزرگ و تجهیزات صنعتی سبک کاربرد دارد.

  • سیم 25 و 35 میلی‌متر مربع: در تابلوهای برق اصلی ساختمان‌های بزرگ و کارخانه‌های کوچک استفاده می‌شوند.

3. سایزهای بزرگ (95 تا 400 میلی‌متر مربع)

این دسته شامل سایزهای 95، 120، 150، 185، 240، 300 و 400 میلی‌متر مربع است که برای پروژه‌های صنعتی بزرگ، نیروگاه‌ها و خطوط انتقال برق طراحی شده‌اند. این کابل‌ها معمولاً از جنس مس یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و توانایی تحمل جریان‌های بسیار بالا را دارند.

جدول استاندارد سایزبندی سیم و کابل برق

 

سایز (mm²) کاربرد معمول نوع هادی حداکثر جریان (آمپر) تقریبی*
0.25 مدارهای بسیار ضعیف و سیگنال مفتول/افشان 1-2
0.5 مدارهای کم مصرف روشنایی مفتول/افشان 3-5
0.75 روشنایی و تجهیزات کوچک مفتول/افشان 6-8
1 روشنایی و تجهیزات کوچک‌تر مفتول/افشان 10-13
1.5 مدارهای روشنایی مفتول/افشان 15-18
2.5 پریزهای برق و تجهیزات متوسط مفتول/افشان 20-25
4 تجهیزات پرمصرف خانگی مفتول/افشان 25-32
6 کولر گازی، موتورهای کوچک مفتول/افشان 32-40
10 موتورهای متوسط و تجهیزات صنعتی مفتول/افشان 45-60
16 تجهیزات صنعتی و تجاری بزرگ مس/آلومینیوم 75-90
25 تابلو برق اصلی، کارخانه‌های کوچک مس/آلومینیوم 100-125
35 خطوط تغذیه اصلی مس/آلومینیوم 125-150
50 پروژه‌های صنعتی بزرگ مس/آلومینیوم 150-180
70 نیروگاه‌ها و خطوط انتقال برق مس/آلومینیوم 180-220
95 پروژه‌های بزرگ صنعتی مس/آلومینیوم 220-260
120 خطوط انتقال برق فشار قوی مس/آلومینیوم 260-300
150 نیروگاه‌ها و پست‌های برق مس/آلومینیوم 300-350
185 پروژه‌های بسیار بزرگ صنعتی مس/آلومینیوم 350-400
240 خطوط انتقال برق فشار قوی مس/آلومینیوم 400-450
300 پروژه‌های خاص و نیروگاه‌ها مس/آلومینیوم 450-500
400 خطوط اصلی انتقال برق مس/آلومینیوم 500+

*مقادیر جریان تقریبی هستند و بسته به شرایط نصب، دمای محیط و نوع عایق ممکن است تغییر کنند.

نکات مهم در انتخاب سایز سیم و کابل برق

  • تعیین جریان مصرفی: قبل از انتخاب سایز، باید جریان مصرفی تجهیزات یا کل مدار را محاسبه کنید.

  • طول مسیر کابل: هرچه مسیر کابل طولانی‌تر باشد، باید سایز بزرگ‌تری انتخاب شود تا افت ولتاژ کاهش یابد.

  • نوع هادی (مفتول یا افشان): سیم‌های مفتول برای نصب‌های ثابت و سیم‌های افشان برای نصب‌های انعطاف‌پذیر و قابل حرکت مناسب‌تر هستند.

  • جنس هادی: سیم‌های مسی رسانایی بالاتری دارند و معمولاً بهتر هستند، اما سیم‌های آلومینیومی سبک‌تر و ارزان‌ترند.

  • استانداردها و ایمنی: حتماً از سیم و کابل‌های استاندارد و تایید شده استفاده کنید تا ایمنی و کیفیت تضمین شود.

جمع‌بندی

شناخت انواع سایز سیم و کابل برق و کاربرد هر کدام، کلید طراحی و اجرای سیستم‌های برقی ایمن و کارآمد است. از سایزهای کوچک برای مصارف خانگی و روشنایی تا سایزهای بزرگ برای پروژه‌های صنعتی و خطوط انتقال برق، هر سایز ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد. استفاده از جدول استاندارد سایزبندی و رعایت نکات فنی در انتخاب سایز سیم و کابل، علاوه بر افزایش ایمنی، باعث بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌ها می‌شود.